Türkiyidiki türkche oqutush tetqiqat merkezliri

Qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche oqutush tetqiqat merkizi bashqarmiliri


(22-03-2009)Türkiye awazi radi'osi:

türkche - dunyadiki eng qedimiy we eng köp sözlishiliwatqan tillarning biridur. Pütkül dunyada türkiye türkchisige bolghan qiziqish kündin–kün'ge ashmaqta. Türkiye türkchisidin ibaret, négizlik, nahayiti bay we bilim tilining oqutulushi toghrisida künsiri yéngi–yéngi xizmetler ishlenmekte. Hemmige melum bolghinidek, til, insanlarning öz'ara chüshinish hasil qilishida türtkilik rol oynaydighan we kem bolsa zadi bolmaydighan tebi'iy bir wastidur.

Hazirqi dunyada ma'arip we telim–terbiye, sen'et, bilim, siyaset, herbiy xizmet, sayahet, medeniyet, soda–tijaret we xewerlishish saheliride ijtima'iy we milliy munasiwetlerning saghlam bir shekilde élip bérilishi üchün, öz ana tilidin bashqa dunyawiy tillardin birini bilishke éhtiyaj bar. Herqandaq bir chet'el tilini öginish démek, yéngi bir insan bolush, démektur. Chet'el tili öginish bolsa, birawning öz ana tilidin bashqa bir til we medeniyet bilen tonushup chiqishi démektur.

Türkiye türkchisi, nöwette türkiyining zamaniwiy we ilghar pen–téxnika wastilirigha tayinip oqutulmaqta.

Türkiye türkchisining chet'ellik oqughuchilargha oqutulushi toghriliq, enqere unwérstétining qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi,
2002–yili neshir qildurghan «hitit chet'ellikler üchün türkche öginish qollanmisi» namliq bir yürüsh eser;
2003–yili murat özbay bilen fexri témizyürek teripidin neshir qildurulghan «türkche ögineyli orxun» namliq bir yürüsh eser;
Ghazi unwérstétining qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche oqutush merkizi bashqarmisi teripidin neshir qildurulghan «chet'ellikler üchün türkche öginish qollanmisi» namliq bir yürüsh eser türkche ögen'güchiler üchün eng muhim menbeler bolup hésablinidu.
Buningdin sirt yene, türkiye türkchisini bilmeydighanlargha türkiye türkchisini ögitish toghrisida ishliniwatqan bashqa xizmetlerge nezirimizni aghdurghinimizda;
Kénan aqyüz teripidin hazirlan'ghan «chet'ellikler üchün türkche sözlishish qollanmisi» namliq eser;
Hüseyin aytach bilen agah önen teripidin hazirlan'ghan «chet'ellikler üchün emeliy qollinilidighan türkche öginish qollanmisi» namliq eser;
Sermet sami uysal teripidin hazirlan'ghan «chet'elliklerge türkche derslik qollanmisi» namliq eser;
Qayajan teripidin hazirlan'ghan «chet'ellikler üchün türkche–in'gilizche izahliq türkche derslik qollanmisi» namliq eser;
Mehmet hen'girmen teripidin hazirlan'ghan «türkche ögineyli» namliq eser qatarliqlarning barliqini chéliqturimiz.

Türkiye türkchisini oqutush meqsitide qurulghan türkiye türkchisini oqutush merkezliri, aliy bilim yurtlirida bilim élish üchün türkiyige kelgen oqughuchilargha ularni qilche zéiktürüp qoymastin, ich–ichidin söyünüp öginidighan, zamaniwiy we qolay usulda türkiye türkchisini oqutush meqsitide qurulghan organlardur. Türkiyige kelgen chet'ellik oqughuchilarning türkiyidiki unwérstétlarda oqush pursitige érishelishi üchün aldi bilen shu unwérstétlarda oqutuluwatqan derslerni toluq chüshinip özleshtüreligüdek derijide türkiye türkchisini bilishliri shert. Ular özlirining shu sewiyige yetkenlikini özliri alidighan diplom yaki shuninggha toghra kélidighan ispat qeghizi arqiliq ishpatlishi shert.

Türkiye türkchisining oqutush ishlirigha, herqaysi unwérstétlarning qarmiqida xizmet ishlewatqan qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche oqutush tetqiqat merkizi bashqarmiliri mes'uldur.

Türkiyide, enqere unwérstéti, ghazi unwérstéti, istanbul unwérstéti we ege unwérstéti qatarliq unwérstétlargha qarashliq jem'iy 4 türkiye türkchisini oqutush merkizi bardur.

Türkiye türkchisining oqutulushida aldinqi qatarda turidighan organlardin biri bolghan enqere unwérstéti mudiriyitige qarashliq enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi, 1984 – yili chet'elliklerge türkche ögitish meqsitide « British Council», «Goethe Institut», «Cervantes» we «Alliance Française» qatarliq dunya boyiche aldinqi qatarda turidighan til we medeniyet merkezlirini ülge qilghan asasta qurulghan. Enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi, shu yillarda, chet'elliklerge türkche oqutush saheside xizmet ishligen tunji we yégane organ bolghan. Tömer, dunyaning herqaysi jaylirida keng xelq ammisi teripidin qolliniliwatqan türkchini bir «lahiye» süpitide qolgha aldi we tetqiqat xizmiti tejribilirige tayinip chet'elliklerge ularning türkchini qolay usulda öginelishi üchün akadémik asas yaritip berdi.

Enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisining qurulush nishani; Türkiyide türkchini chet'el tili süpitide, chet'ellerde bolsa türklerge türkchini ana til süpitide ögitish, türkiyini we türk medeniyitini tonutushtin ibaret.

Türkiye miqyasida jem'iy 10 shöbisi bar bolghan enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi, her yili 55 minggha yéqin oqughuchi yétishtürüp chiqidighan eng ilghar organ bolup hésablinidu.

Enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisining enqerediki qizil'ay we tunali hilmi shöbiliridin bashqa yene istanbul, izmir, bursa, antalya, lanya, trabzon, samsun we déngizli qatarliq 10 shöbisi bar.

Enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi heqqide www.Tomer.Ankara.Edu.Tr intérnét adrisidin toluq melumatqa érisheleysiz.

Türkiye türkchisining bilim we xewerlishish tili süpitide tereqqi qilip, dunyagha keng tarqilishida qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmiliri éytip tügetküsiz derijide hesse qoshti we qoshmaqta. Türkiy jumhuriyetliri bilen türk we qérindash xelqlerdin, shundaqla bashqa döletlerdin türkiyige aliy ma'arip saheside bilim élish üchün kelgen we baklawurluq, magistérliq we dokturluqta oqumaqchi bolghan oqughuchilar tunji bolup qedem basidighan jay mana mushu türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmiliridur.

Türkiye türkchisini bilmeydighan chet'ellik oqughuchilargha türkiye türkchisini puxta ögitidighan we türk medeniyiti bilen türkiye heqqide omumyüzlük melumat bérilidighan türkiye türkchisi til oqutush tetqiqat merkizi bashqarmiliri, zamaniwi til ögitish téxnikiliri we yazma, ün–sin matériyalliridin ünümlük paydilinip, oqughuchilarning til öginishige zor qolayliq yaritip bermekte.

Enqere unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche we chet'el tili oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisining sirtida yene enqerede ghazi unwérstétige qarashliq ghazi unwérstéti qisqiche «tömer» dep atilidighan türkche oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi bar bolup, bu heqte www.Tomer.Gazi.Edu.Tr intérnét adrisidin toluq melumatqa érisheleysiz.
Yene istanbul unwérstétining qisqiche «dilmer» dep atilidighan türkche oqutush tetqiqat merkizi bashqarmisi heqqide www.Istanbul.Edu.Tr/dilmer/ intérnét adrisidin toluq melumatqa érisheleysiz.
Izmirde bolsa türkiye türkchisi oqutushi toghrisida enqere unwérstétigha qarashliq «tömer» ning sirtida yene ege unwérstétige qarashliq türk dunyasi tetqiqat institutidinmu paydilinalaysiz.
Ege unwérstéti türk dunyasi tetqiqat instituti heqqide
http://tdae.Ege.Edu.Tr/ intérnét adrisidin téximu köp melumatqa érisheleysiz.
*********************************