Ghezze paji'esige «hamas» jawabkarmu?

Ghezze paji'esige «hamas» jawabkarmu?


(13-02-2009)-«türkiye awazi radi'osi»:


Isra'iliyining ghezzege qaratqan hujumining arqa körünüshi
Pelestinning nöwettiki weziyiti we pelestin dölet re'isi mehmud abbasning hamasqa bolghan qarishi:

Insaniyet tarixining mundaq bir özgermes qanuniyiti bar. U bolsimu, deslipide urush partlaydu, kéyin urushning keltürüp chiqarghan éghir aqiwetliri héchkimni aramida qoymighanliqtin, uning üstide bash qaturulup, «qandaq qilinsa bir yerge kélip xatirjem yashiyalaymiz» dégen so'algha bar küchi bilen jawab tépishqa tirishilidu.

Bashqiche qilip éytqanda, deslipide bundaq dehshetlik insaniyet tragédiysini keltürüp chiqarghan insan, kéyin yene shu tragédiyidin kélip chiqqan xaniweyranchiliqni tüzitishke mejbur bolidu.

Töwendiki bayanlarmu buning shundaqliqini nahayiti roshen halda ispatlap turuptu:

Pelestin dölet re'isi mehmud abbas, tinchliq berpa qilish basquchidiki nöwettiki eng muhim bolghan ottura sherq we rayonning omumiy ehwali mesiliside öz –ara pikir almashturush meqsitide bir nechche kün ilgiri enqerege yétip kelgenidi.
Isra'iliye – hamas otturisidiki urushtin kéyinla élip bérilghan bu qétimqi ziyaret jeryanida mehmud abbas aldi bilen tayyip erdoghan, arqidin abdulla gül we türkiye büyük millet mejlisi (türkiye parlaménti) bashliqi köksal toptan bilen ayrim – ayrim körüshti.
Ikki tereplik körüshüshlerde, türkiye tekitlep kéliwatqan, bolupmu jumhur re'isi abdulla gülning éytqinidek, «pelestinde tunji bolup qilishqa tégishlik eng muhim ish bolsa, aldi bilen ghezzediki barliq émbargularning derhal bikar qilinishi, pelestin xelqige qilin'ghan insanperwerlik yardem buyumlirini téz sür'ette tégishlik jaygha yetküzüsh we ghezzening omumi eslihelirining qaytidin berpa qilinishidur».
Bu mesilige qarita türkiye teshebbus qiliwatqan yene bashqa bir qarishi bolsa - islam dunyasining pelestin mesilide ittipaqliq we barawerlik asasida heriket qilishidur.

Pelestin dölet re'isining enqerege qilghan ziyariti heqqide bir qisim zhornalstilar öz köz qarishini bildürdi,
Bularning biri «millet géziti»ning zhornalisti pikret bilaning, mehmud abbasning ziyaritidin kéyin, qelemge alghan maqalisi bolup, bu maqalige birlikte köz yügürtüp baqayli:
Zhornalsit «abbasning neziride hamas rakéta bombiliri» serlewhisi astidiki maqalsida mundaq deydu:
«pelestin dölet re'isi mehmud abbas, bir qisim zhornalsitlar we ijtima'iy teshkilatlirining wekilliri sheripige ötküzülgen kechlik ziyapette öz köz qarishini bildürüp, sorighan so'allirimizgha jawab berdi.
Mehmud abbasning bergen jawabliridin, «pelestin mesilisining aldi bilen hamas bilen el petih otturisida hel qilinishi tolimu zörür iken» dégen tesiratqa ige boldum.
Manga, el petih bilen hamasning bir yerge kélishi, isra'iliye bilen pelestinning bir yerge kélishidinmu müshküldek tuyulup ketti.
Mehmud abbasning ipadisidin, ghezzde yüz bergen insaniyet tragédiyisidin hamasning jawabkar ikenliki chiqipla turatti.

Mehmud abbas «yeni» dep sözini mundaq dawamlashturdi:
«ejeba qarshiliq körstish bir qanche tal kargha kelmeydighan rakéta bombiliridin ibaretmidu?
Hamas isra'iliyige qanche minglighan rakéta bombisi atqan boldi. Isra'iliye tereptin 3 kishi öldi, buning ichide ölgenlerning ikkisi pelestinlik.
Qarshiliq körsitish mushundaq bolamdu?
Bu kargha kélemdu?
Her kim qarshiliq körsitish yolini talliyalaydu, emma, hem siyasetchi hemde qarshiliq körsetküchi bolush mumkin bolmaydighan bir ish»

Buningdin shuni körüwélishqa boliduki, mehmud abbas, hamasning rakéta bombilirini hergizmu qarshiliq körsitish qatardin hésablimaydiken,
Hamasni «ya siyasetchi yaki qarshiliq körsetküchi bol, ikki yolning birini talla» dewatidu,

Mehmud abbas bolsa hamasning mundaq ikki xataliqi üstide toxtaldi:
«hamasning birinchi xataliqi: hamas, urush toxtitish kélshimnamisning mudditi toshqanda uzartishi kérek idi, lékin hamas undaq qilmidi.
Hamasning ikkinchi xataliqi bolsa: hamas démokratiyini bir qétimliqla ish dep oylidi we özining shu oyi boyiche heriket qildi. Ikkinchi qétim saylam élip bérishni qobul qilmay turuwaldi.
Men deymenki, bizge oxshash bölünüp kétishtek éghir mesilinimu démokratiye arqiliq hel qilghili bolatti».

Mehmud abbas, hamas heqqide buningliq bilenla boldi qilmaydiken.
U yene hamasni qattiq eyibleydiken.
Abbasning nezide bu bir xataliq bolmastin, belki kishining tolimu ghezipini keltüridighan bir ish iken.

Abbas bu heqte munularni bildürdi: «urush partlashtin burun, biz hej qiliwatattuq. Ghezzede 2500 kishi hej ibaditige teyyarlan'ghan idi. Misirmu aptuwozlarni teq qilip qoyghanidi. Biz ularni saqlawatattuq. Hamas bu insanlarning hejge bérishigha ruxset qilmidi. Hetta ulargha oq atti.
Shuning bilen, islam tarixida üch qétim hej qilish tosalghugha uchrighan boldi.
Tunji qétimliqi, peyghember eleyhissalam hej ibaditi üchün mekkige bérishqa hazirliq qilghan bolsimu, biraq, mekkilikler buninggha tosqunchiliq qilghan.
Ikkinchisi, öz waqtidiki hakimiyet bishidikler kebini taqatquzwetken.
Üchinchisi bolsa, hamas teripidin tosqunluqqa uchrighan, bu bolsa islam dunyasida kishini tolimu ghezeplendüridighan bir xil qilmishtur».

Mehmud abbas, aldimizdiki qisqighiche waqit ichide saylam élip bérishni oylaydiken, hemde bu arqiliq bir milliy hökümet qurup chiqishni teshebbus qilidiken. Bu hökümetning pelestinde hem dölet bashliqliq hemde parlamént ezasi qatarliqlarni saylap chiqishqa türtkilik rol oynaydighanliqigha ishinidiken,
«eger- dep sözini mundaq dawam qildurdi mehmud abbas, - saylamda hamas utup chiqsa, qollaymiz, saylam sanduqidin qandaq netijide chiqsa, biz uninggha chin könglimizdin hörmet bildürimiz».

Mehmud abbas, hamas saylamda utup chiqqan teqdirde, hamasqa barliq hoquqni qosh qollap ötküzüp béridighanliqini tekitlidi.
Abbas, «ghezzege eng axirqi qétim qachan bardingiz, nawada aldimizda ghezzege bérip qalsingiz hazir bizge dégen geplerni u yerdimu déyelemsiz? Déyeligen teqdirde qandaq mu'amilige duch kélisiz?» dégen so'algha,
«ghezzege barmaymen» dep jawab berdi.
«u yerde herbiy özgirish boldi» dédi abbas.

Abbas bu yerde «herbiy özgirish boldi» dégen sözide hamasning el petihning ezalirini tutqun qilishini közde tutmaqchi.
Abbas eng axirqi qétim ghezzege 2007-yili éyun éyida béripitu.
Abbasning qol asitidikilerdin biri bir xelq rayini sinashtin élin'ghan melumatni biz bilen ortaqlashti.
Uning éytishiche, ghezze xelqi abbasni qollaydiken,
Abbasning saylam élip bérishta ching turuwélishi del shu xelq rayini sinashtin élin'ghan melumatqa tayan'ghanliqidin dérek béridu.
«ghezzede élip bérilghan xelq rayini sinash jedwilige asaslan'ghanda,
Xelqning 62 pirsenti abbasning dawamliq hoquq béshida turushini xalaydiken.
71 pirsenti bolsa ereb layihisini qollaydiken.
82 pirsenti milliy ittipaqliqni chin könglidin xalaydiken.
Peqetla 7 pirsenti, hamasning ghelibe qilghanliqini oylaydiken».

Ejeba, «mehmud abbas, bash ministir rejep tayyip erdoghanning hamasni qollaydighan ibarilerni ishlitishidin bi'aram boluwatamdighandu?» dégen so'alning jawabi:
«undaq emes».
Mehmud abbas, «erdoghanning hamasni qollap quwwetlishidin bi'aram bolmaywatidu. Hamasmu pelestin xelqining bir qismigha wekillik qiliwatidu. Biz abdulla gül aliyliri bilen tayyip erdoghan aliylirining pelestin xelqige barawer mu'amile qilghanliqini chüshinip yettuq» dewatidu.

Türk zhornalistlirigha ichini mushu sözliri bilen boshatqan pelestin dölet bashliqi mehmud abbas, türkiyide dawaliniwatqan pelestinlik yurtdashlirining yaxshi kütülüwatqanliqini körüp xushal halda enqeredin ayrildi.
Enqere bolsa, ghezzede uzaq mezgillik urush toxtitish kélishimnamisning ishqa ashurulushi we pelestinde birlikning emelge éshishi üchün imkaniyetning bariche tirishchanliq körsitiwatidu. Enqere bu qétim abbastin kéyinla, ottura sherq rayonida tesir da'irisi intayin küchlük döletlerdin biri bolghan misir dölet re'isi hösni mubarekni kütüwalidu.